Agnozja wzrokowa to niemożność rozpoznania określonych obiektów narządem wzroku. Nie wynika ona jednak z rzeczywistego ograniczenia pola widzenia, a ze złożonego mechanizmu neurologicznego i percepcyjnego. Agnozja wzrokowa wynika z uszkodzeń w dominującej, prawej półkuli mózgu. Określana mianem ślepoty korowej bądź psychicznej, jest konsekwencją uszkodzenia dróg przewodzenia pod dolną częścią pogranicza potyliczno – ciemieniowego, a zwłaszcza potylicznej kory kojarzeniowej z przyśrodkową częścią płata czołowego. Do takich uszkodzeń może dojść na skutek urazu, zaniku tkanki mózgowej, guza mózgu, udaru niedokrwiennego czy krwotocznego.
Rodzaje agnozji wzrokowej
Podział agnozji wzrokowej na różnorakie jej typy bazuje na charakterze nierozpoznawanych obiektów. Należą do nich:
-
- agnozja przedmiotów – chory dostrzega poszczególne cechy przedmiotów, jednak nie jest w stanie umiejętnie połączyć tych elementów w sensowną całość
- agnozja twarzy – czyli prozopagnozja, gdy chory nie rozpoznaje twarzy nawet znajomych osób czy własnego odbicia w lustrze
- agnozja barw – chory potrafi odróżnić jeden kolor od drugiego, ale nie potrafi nazwać widzianej barwy
- agnozja przestrzenna – polegająca na braku orientacji przestrzennej chorego i odnalezienia właściwej drogi
- agnozja ciała – brak topografii własnego ciała; wyróżnia się agnozję palców (chory nie potrafi wskazać poszczególnych palców u ręki czy u nogi) oraz anozognozję, gdy chory nie ma świadomości własnej choroby i np. widzi poruszającą się sparaliżowaną rękę.
Jak rozpoznaje się i leczy agnozję wzrokową?
Punktem wyjścia do zdiagnozowania agnozji wzrokowej jest szczegółowy wywiad lekarski zarówno z chorym, jak i jego bliskimi. Ponadto przeprowadzane jest badanie neurologiczne i psychologiczne oraz obserwacja chorego. Inne narzędzia diagnostyczne to obrazowanie mózgu tomografem komputerowym czy rezonansem magnetycznym oraz przezczaszkowa ultrasonografia dopplerowska. Terapia agnozji wzrokowej zakłada przede wszystkim – o ile jest to możliwe – wyeliminowanie przyczyn choroby, np. usunięcie guza mózgu. Ponadto stosowane są leki ograniczające zmiany neurodegeneracyjne. W łagodnych postaciach choroby stosowany jest m. in. żen – szeń, miłorząb japoński czy melatonina. Często wykorzystywana jest także radioterapia, ukierunkowana na obszar mózgu objęty zmianami patologicznymi.