cukrzyca typu 1 celiakia

Dlaczego celiakia tak często występuje u osób z cukrzycą typu 1?

Cukrzyca typu 1 bardzo często współwystępuje z innymi chorobami o podłożu autoimmunologicznym, np. z celiakią. Według statystyk na trwałą nietolerancję glutenu może chorować nawet 15% cukrzyków. U osób chorych na cukrzycę celiakia przybiera zwykle postać ukrytą [1]. – chory nie ma objawów, które mogłyby sugerować, że nie toleruje glutenu. Niestety nie oznacza to, że białko to jest dla niego bezpieczne.

Z uwagi na zwiększone ryzyko współwystępowania obu chorób Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia (ESPGHAN), zaleca aby wszyscy chorzy z rozpoznaną cukrzycą typu 1 jednocześnie przebadali się również na celiakię.

Pochodzenie celiakii i cukrzycy typu 1

Choroby autoimmunologiczne wiążą się z obecnością przeciwciał, które zamiast chronić, atakują tkanki i narządy organizmu. Mając jedną chorobę o podłożu autoimmunologicznym, np. cukrzycę typu 1, chory narażony jest również na inne schorzenia tego typu. I tak cukrzyca może współwystępować z autoimmunologiczną chorobą tarczycy, niedokrwistością Addisona-Biermera (anemią złośliwą), bielactwem czy właśnie celiakią [1].

Celiakię i cukrzycę typu 1 łączy jeszcze jedno wspólne podłoże – podłoże genetyczne. Obie choroby są wynikiem obecności tych samych genów, a mianowicie genów z grupy HLA (w tym HLA-DQ2 oraz HLA-DQ8)[1]. Obecność wymienionych genów jest konieczna do wystąpienia celiakii. Dlatego wystarczy wykonać proste badanie genetyczne, aby raz na zawsze wykluczyć chorobę albo z dużym prawdopodobieństwem ją potwierdzić. Właściwa diagnostyka jest szczególnie ważna, ponieważ osoby z cukrzycą i celiakią często wymagają zmiany dawek insuliny. Może u nich dochodzić do licznych epizodów hipoglikemii bądź do wystąpienia kwasicy ketonowej [1].

Celiakia jest chorobą przewlekłą…

…która powoduje, że w obrębie jelita cienkiego i wyścielających go kosmków jelitowych toczy się nieustanny stan zapalny. W efekcie kosmki stopniowo zanikają, uniemożliwiając prawidłowe wchłanianie składników odżywczych – tłuszczów, białek, witamin, soli mineralnych czy węglowodanów. Naraża to chorego na poważne niedobory pokarmowe i związane z nimi nieprzyjemne dolegliwości – problemy gastryczne, zmiany skórne, bóle kości i stawów, bóle głowy, przewlekłe zmęczenie, a nawet stany depresyjne. Do uszkodzenia kosmków dochodzi na skutek kontaktu z glutenem – białkiem występującym w takich zbożach, jak pszenica, żyto, jęczmień, owies (jedynie nim zanieczyszczony), pszenżyto czy orkisz.

Zobacz:  Zmagasz się z nietolerancją laktozy? A może to inna choroba?

Celiakii, tak samo zresztą jak cukrzycy, nie da się do końca wyleczyć. Jedynym skuteczną metodą terapii jest dieta bezglutenowa – ścisła i stosowana do końca życia. Dzięki niej kosmki jelitowe odzyskują prawidłową strukturę, a składniki odżywcze znów zaczynają się przyswajać do organizmu. Brak leczenia może być natomiast przyczyną poważnych powikłań – począwszy od uporczywej anemii, osteoporozy, a skończywszy na niepłodności i chorobie nowotworowej.

Badania na celiakię vs dieta bezglutenowa

Wyeliminowanie glutenu z diety zanim celiakia nie zostanie ostatecznie potwierdzona, nie jest najlepszym pomysłem. Dieta bezglutenowa sama w sobie jest już dietą niedoborową i zawsze powinna być stosowana w konsultacji z dietetykiem. Poza tym wyłączenie glutenu z diety może doprowadzić do spadku przeciwciał typowych dla celiakii, przez co ich analiza nie da wiarygodnego wyniku. Tymczasem badanie przeciwciał (badanie serologiczne) jest obok badań genetycznych niezbędnym elementem diagnostyki.


Artykuł przygotowany przez Natalię Jeziorską, www.testDNA.pl
źródła informacji:

  • [1] E. Waliłko, A. Niemiec, L. Majkowska, Celiakia u dorosłych osób z cukrzycą typu 1, „Diabetologia Kliniczna” 2014, t. 3, nr 5, s. 206-211.

źródło zdjęcia: ©Andriy Popov/ 123rf.com


Was This Post Helpful:

1 votes, 5 avg. rating

Zostaw komentarz