B jak Baby blues – Alfabet zaburzeń psychicznych

Baby blues jest jednym z częściej przewijających się określeń psychiatrycznych dotyczących okresu okołoporodowego. Czym jest to zjawisko, jak często występuje i czy to naprawdę coś poważnego? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w niniejszym artykule.

Baby blues – o co w ogóle chodzi?

W języku polskim odpowiednikiem tego angielskiego określenia jest „smutek poporodowy”. Jest to zjawisko dość częste, co oznacza, iż według różnych źródeł dotyka od 50 do nawet 90% kobiet po porodzie. Cechami charakterystycznymi dla tego zjawiska są przygnębienie, płaczliwość, a także poczucie nieradzenia sobie z opieką nad dzieckiem (często mogą pojawiać się myśli takie jak „jestem złą matką”). Objawom tym towarzyszy uczucie niepokoju związane z brakiem wybuchu „bezwarunkowej” miłości do dziecka zaraz po urodzeniu. Na te stany nakłada się również rozdrażnienie wynikające z braku snu, zmiany przyzwyczajeń oraz innych stosunkowo prozaicznych przyczyn.

Jak długo może trwać taki stan i czy jest niebezpieczny?

Z reguły smutek poporodowy mija po okresie max. 3 tygodni, a czasem może trwać tylko kilka dni. Wszystko zależy od osobowości matki dziecka, a także wielu innych czynników, wśród których można wskazać chociażby sytuację materialną w rodzinie, relacje z partnerem – ojcem dziecka, relacje z innymi najbliższymi osobami w otoczeniu, czy też stan zdrowia dziecka, matki i innych bliskich osób.
Wydaje się, iż skoro zjawisko to dotyka tak duży odsetek kobiet po porodzie, to nie może przynosić ono żadnych większych negatywnych skutków. Z reguły faktycznie tak jest, jednak należy zwrócić uwagę na konieczność różnicowania zjawiska baby blues z dużo poważniejszym stanem, jakim jest depresja poporodowa.

Czym różni się baby blues od depresji poporodowej?

Bardzo znaczące w różnicowaniu baby blues od depresji poporodowej jest kryterium czasu. Jeśli objawy utrzymują się dłużej niż 2-3 tygodnie, to lekarz ma prawo do rozpoznania depresji poporodowej. Dotyka ona ok. 10-20% kobiet po porodzie, a ryzyko jej wystąpienia jest wyższe u kobiet cierpiących w przeszłości na zaburzenia nastroju, a także u matek w wieku nastoletnim. Leczona depresja poporodowa może trwać ok. 3-9 miesięcy, a ryzyko wystąpienia w przyszłości epizodu depresji u tych kobiet sięga ok. 25%.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Warto zaznaczyć, iż gdy objawy u kobiety są znacznie nasilone i nie pomaga wsparcie najbliższych osób, to znak, iż taka kobieta powinna zgłosić się do lekarza. Po rozmowie z pacjentką lekarz będzie w stanie orzec, czy mamy do czynienia jedynie ze smutkiem poporodowym, czy też depresją i jak duże jest nasilenie tego zjawiska. Wdrażanie leczenia u kobiet karmiących piersią nie jest jednak zbyt proste, gdyż większość leków psychiatrycznych wyklucza możliwość karmienia piersią. Niemniej jednak istnieją odpowiednie środki, które potrafią złagodzić objawy depresji oraz umożliwić kobiecie naturalne karmienie dziecka.

Czy baby blues jest „modną” chorobą?

Czasem zdarza się, iż w przypadku niektórych chorób mamy do czynienia z „naddiagnozowaniem”, którego przyczyn jest naprawdę wiele. Jedną z nich może być np. „przewrażliwienie” kobiety i jej najbliższych na wszelkie objawy związane ze stanem zdrowia jej i dziecka. Warto więc pamiętać, iż obniżenie nastroju wynikające ze zmęczenia, zmęczenie wynikające z nieprzespanych nocy, czy też rozdrażnienie wynikające z konieczności ciągłej obecności przy dziecku – nie muszą być objawami baby blues. Jeśli tylko kobieta jest w stanie unormować swoje zachowanie, to nie ma powodów do obaw, gdyż takie reakcje są w pełni normalne i mieszczą się w zakresie fizjologii człowieka oraz sposobów reagowania na bodźce zewnętrzne. Patologią wyżej wymienione objawy stają się dopiero w momencie, kiedy kobieta nie jest w stanie „dojść do siebie” i potrzebuje w tym celu pomocy z zewnątrz.

---

Od redakcji:

Informacje o tematyce medycznej prezentowane w artykule mają charakter poglądowy, nie mogące zastąpić profesjonalnej porady lekarskiej. W tym celu należy udać się do lekarza internisty lub lekarza o konkretnej specjalizacji. Artykuł ma charakter informacyjny – w razie problemów ze zdrowiem nie wahaj się w podjęciu decyzji o konsultacji lekarskiej.

źródła informacji:

• [1] Gałecki P., Szulc A., Psychiatria, Edra Urban & Partner, Wrocław 2018 s. 317-318
• [2] Baby blues – Medycyna praktyczna dla pacjentów
• [3] Depresja i psychoza poporodowa – Medycyna praktyczna dla pacjentów