C jak Cyklotymia – Alfabet zaburzeń psychicznych

Cyklotymia jest stanem chorobowym, w którym występują cykliczne wahania nastroju. Polegają one na obecności licznych epizodów smutku i przygnębienia pojawiających się na zmianę z epizodami wzmożonego (nadmiernie dobrego) samopoczucia. Aby lekarz psychiatra mógł zdiagnozować cyklotymię, zaburzenia te muszą utrzymywać się przez co najmniej dwa lata u osób dorosłych lub rok u dzieci.

Czym jest cyklotymia?

Pojęcie „cyklotymia” jest stosunkowo stare – wprowadzone po raz pierwszy w XIX w. Wiele osób może uważać je za synonim opisywanej w odrębnym artykule choroby afektywnej dwubiegunowej. Niemniej jednak, jeśli przyjrzeć się bliżej – okazuje się, że nie jest to wcale to samo. Wystarczy bowiem wspomnieć, iż choroby te są zupełnie odrębnie sklasyfikowane w międzynarodowej klasyfikacji chorób ICD-10. Co więcej, lekarz może rozpoznać cyklotymię tylko w sytuacji, kiedy objawy u chorej osoby nie spełniają kryteriów rozpoznania choroby afektywnej dwubiegunowej.

Cyklotymia – Początki choroby

Cyklotymia zazwyczaj ujawnia się w młodym wieku określanym jako „wczesna dorosłość”. Objawia się ona częstymi zmianami nastroju – można wyróżnić fazy łagodnej depresji oraz hipomanii. Bardzo ważny jest fakt, iż zmiany między nimi nigdy nie są związane z wydarzeniami życiowymi. Co więcej, są one niezbyt zauważalne dla otoczenia – nawet najbliższej rodziny i znajomych.

Cyklotymia – Objawy

Faza łagodnej depresji charakteryzuje się problemami z samodzielnym podejmowaniem decyzji. Osoba w tej fazie może mieć bardzo niskie poczucie własnej wartości, a co za tym idzie – zwracać się z prośbą o poradę i pomoc do innych osób nawet w najbardziej błahych sprawach. Ponadto w tej fazie może występować ciągłe uczucie zmęczenia, obniżona motywacja i pesymistyczne podejście do życia. Faza łagodnej depresji może również charakteryzować się bezsennością oraz płaczliwością. Jej przeciwieństwem jest faza hipomanii. Osoba, która się w niej znajduje, tryska energią i humorem, a takie „wybuchy” dobrego nastroju mogą być często nieadekwatne do sytuacji. Osoba w fazie hipomanii jest niezwykle optymistyczna, pełna wigoru i skłonna do podejmowania nowych wyzwań i czynienia planów na dalszą część życia. Nie należy jednak zapominać, iż taka osoba jest również bardziej niż „zwykle” skłonna do podejmowania ryzyka – również w kwestiach finansowych.

Cyklotymia – Przyczyny

Dokładne przyczyny tej choroby nie zostały poznane. Naukowcy podejmują jednak próby odkrycia przyczyn pojawiania się cyklotymii. Jedną z nich jest koncepcja mówiąca o dziedziczeniu tej choroby. Inna z kolei wskazuje silne przeżycia jako czynnik wyzwalający pierwsze jej objawy.

Cyklotymia – Terapia i Rokowanie

Niezwykle pomocna w leczeniu cyklotymii jest psychoterapia, która opiera się przede wszystkim na wielu różnych technikach relaksacyjnych. Ponadto lekarz psychiatra może zdecydować o włączeniu tzw. leków normotymicznych, czyli takich, które stabilizują nastrój. Warto również skorzystać z pomocy terapeuty online. W terapii raczej nie zaleca się stosowania leków antydepresyjnych.

Warto zaznaczyć, iż u ok. 1/3 pacjentów cierpiących na cyklotymię rozwija się choroba afektywna dwubiegunowa. Można więc powiedzieć, iż cyklotymia u tych osób jest tylko początkiem poważniejszych zaburzeń. U pozostałych osób wahania nastroju mogą utrzymywać się latami, jednak skuteczna psychoterapia i/lub farmakoterapia powinny je znacznie łagodzić.

Podsumowanie

Cyklotymia, czyli łagodniejsza wersja choroby afektywnej dwubiegunowej, może u wielu chorych przebiegać łagodnie. Jeśli jednak Ty albo osoba z Twojego otoczenia miewa wahania nastroju, które nie są związane z wydarzeniami życiowymi i trwają ponad dwa lata, to warto udać się do lekarza psychiatry, aby zdiagnozować tę przypadłość i móc ją właściwie leczyć.

---

Od redakcji:

Informacje o tematyce medycznej prezentowane w artykule mają charakter poglądowy, nie mogące zastąpić profesjonalnej porady lekarskiej. W tym celu należy udać się do lekarza internisty lub lekarza o konkretnej specjalizacji. Artykuł ma charakter informacyjny – w razie problemów ze zdrowiem nie wahaj się w podjęciu decyzji o konsultacji lekarskiej.

źródła informacji:

• [1] Gałecki P., Szulc A., Psychiatria, Edra Urban & Partner, Wrocław 2018 s. 224-226
• [2] Dr n. med. Piotr Abramczyk, Elementy psychiatrii cz. 5 – Warszawski Uniwersytet Medyczny
• [3] Cyklotymia – Grupa Synapsis Online
• [4] Cyklotymia – przyczyny, objawy i leczenie zaburzeń emocjonalnych – HelloZdrowie