Majaczenie wielu osobom niezwiązanym z medycyną kojarzy się z alkoholem i psychiatrią. Oczywiście jest to prawda, gdyż jedną z najczęstszych postaci majaczenia jest właśnie majaczenie alkoholowe. Warto jednak podkreślić, iż duża część przypadków majaczenia nie jest w ogóle związana z psychiatrią, a tym bardziej alkoholem.
Spis treści
Czym jest majaczenie i jakie są jego objawy?
Aby zgłębić ten temat, należy przede wszystkim zapoznać się z definicją majaczenia. Zespół majaczeniowy w odróżnieniu od zespołu otępiennego cechuje się występowaniem zaburzeń świadomości. Najczęściej zaburzeniom podlega orientacja co do czasu, miejsca i sytuacji. Oznacza to, iż chory w majaczeniu nie potrafi podać aktualnej daty, nie wie, gdzie się znajduje i co się wokół niego/niej dzieje. Osoba w majaczeniu wykazuje również zaburzenia myślenia logicznego i uwagi, a także spostrzegania – to właśnie z tego powodu osoby majaczące doznają stosunkowo często halucynacji wzrokowych, co oznacza, iż widzą one nieistniejące przedmioty. Ostatnią grupą zaburzeń są zaburzenia emocji i napędu psychoruchowego, które mogą przebiegać u różnych chorych na wiele różnych sposobów. W majaczeniu pacjenci mogą być nadmiernie pobudzeni lub spowolnieni, przeżywać lęk, smutek, lub też reagować agresją.
Jakie są przyczyny majaczenia?
Po zapoznaniu się z definicją majaczenia oraz podstawowymi jego objawami kolejną bardzo ważną informacją są możliwe przyczyny, które mogą spowodować majaczenie u pacjentów. Jak już zaznaczono na wstępie, jedną z głównych przyczyn jest alkohol – taki typ majaczenia nazywa się majaczeniem alkoholowym. Niemniej jednak wyróżniamy również całą oddzielną grupę majaczenia niealkoholowego, którą znowu można podzielić na majaczenie wywołane substancjami psychoaktywnymi oraz majaczenie organiczne.
Ten ostatni typ jest szczególnie charakterystyczny dla osób starszych cierpiących na różne przewlekłe choroby. Należy bowiem uświadomić sobie, iż u podstaw każdego rodzaju majaczenia leży zaburzenie równowagi organizmu. Niewątpliwie takim zaburzeniem jest nagłe odstawienie spożywanego regularnie alkoholu, czy substancji psychoaktywnych. Podobnym zaburzeniem równowagi jest obecność choroby przebiegającej z gorączką, mocznicy, czy niewydolności wątroby. U osób młodszych takie zaburzenia najczęściej zostają wyrównane przez różne mechanizmy regulacyjne organizmu, natomiast u osób starszych mogą one wywołać zespół majaczeniowy. Co bardzo ważne, do tej grupy majaczenia zalicza się także zespoły wywołane rozległymi operacjami, czy urazami.
Jak lekarz leczy majaczenie?
Warto zauważyć, iż samo w sobie majaczenie nie jest chorobą, lecz wynika ono z innych przyczyn. Z tego powodu farmakoterapia stosowana podczas majaczenia jest leczeniem objawowym, a właściwe leczenie powinno polegać na jak najlepszym (ale nie najszybszym!) przywróceniu homeostazy organizmu (czyli jego wewnętrznej równowagi). Takie „wyrównanie” organizmu może odbywać się na wiele różnych sposobów i w dużej mierze jest uzależnione od przyczyny majaczenia.
Co należy wiedzieć o majaczeniu?
Nie każdy chory na przeziębienie, czy grypę cierpi z tego powodu na majaczenie. Tak więc słusznie można podejrzewać, iż jest to konsekwencja znacznie poważniejszych i bardziej nasilonych procesów chorobowych toczących się w organizmie. Każde majaczenie powinno być więc leczone w szpitalu, a pacjent powinien zostać poddany dokładnym badaniom w poszukiwaniu jego przyczyny (jeśli nie jest ona znana). Warto również podkreślić, iż pacjenci majaczący nie muszą przebywać na oddziałach psychiatrycznych, gdyż przywrócenie naturalnej homeostazy organizmu może się odbyć również na każdym innym oddziale, zależnie od prawdopodobnej przyczyny. Wyjątkiem od tej reguły są majaczenia alkoholowe oraz wynikające z zażywania substancji psychoaktywnych, gdyż ci pacjenci powinni podlegać równocześnie leczeniu odwykowemu.
Od redakcji:
Informacje o tematyce medycznej prezentowane w artykule mają charakter poglądowy, nie mogące zastąpić profesjonalnej porady lekarskiej. W tym celu należy udać się do lekarza internisty lub lekarza o konkretnej specjalizacji. Artykuł ma charakter informacyjny – w razie problemów ze zdrowiem nie wahaj się w podjęciu decyzji o konsultacji lekarskiej.
- [1] Gałecki P., Szulc A. red. Psychiatria, Edra Urban & Partner, Wrocław 2018 s. 125-126
- [2] Majaczenie niewywołane alkoholem – Medycyna praktyczna dla pacjentów
- [3] Majaczenie (delirium) – Medycyna praktyczna dla pacjentów