Wpływ leków stosowanych w psychiatrii na narząd wzroku

Psychiatria i okulistyka wydają się być odległymi od siebie dziedzinami medycyny, które niewiele mają ze sobą wspólnego. Jest to mylne wyobrażenie, gdyż czasami w trakcie leczenia psychiatrycznego mogą wystąpić pewne zaburzenia widzenia. Może być to spowodowane chorobą (okulistyczną czy psychiatryczną) lub skutkiem ubocznym stosowanego leczenia.

Spis treści

Wpływ leków na depresję na narząd wzroku

To jedna z najpopularniejszych chorób z kręgu zaburzeń psychicznych. Obecnie jej leczenie skupia się przede wszystkim na lekach z grupy SSRI, czyli selektywnych inhibitorach wychwytu zwrotnego serotoniny. Niemniej jednak czasami lekarz sięga po nieco starsze leki, jakimi są tzw. TLPD, czyli trójcykliczne leki przeciwdepresyjne. Wśród działań ubocznych tej grupy można znaleźć wiele zaburzeń związanych z narządem wzroku, takich jak:

zaburzenia akomodacji,
światłowstręt,
obrzęk brodawki nerwu wzrokowego,
zwężenie kąta przesączania,
wzrost ciśnienia śródgałkowego.

Warto zwrócić uwagę na fakt, iż trzy ostatnie objawy predysponują do rozwoju czy też zaostrzenia jaskry. Co ciekawe, wspomniane wcześniej leki z grupy SSRI mają korzystny wpływ na narząd wzroku. Dzieje się tak, gdyż zwiększają one dostępność serotoniny, której niedobór występuje zarówno w depresji, jak i zaburzeniach widzenia. Odrębną grupą leków stosowanych w depresji są selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny. Z jednej strony – podobnie jak poprzednia grupa leków – będą one działały pozytywnie na wzrok, jednak wśród ich działań niepożądanych znajduje się wzmianka o szeroko rozumianych problemach ze wzrokiem i rozszerzeniu źrenicy. Tego typu problemy dotykają około 1 na 100 osób zażywających te leki.

Wpływ leków na chorobę Parkinsona na narząd wzroku

Choroba Parkinsona jest zwyrodnieniowym schorzeniem układu nerwowego, które objawia się spowolnieniem ruchowym, sztywnością mięśniową, drżeniem mięśni w spoczynku, a także problemami z utrzymaniem równowagi. Często w przebiegu neurodegeneracji występuje również depresja, omamy i urojenia, lęk i zaburzenia snu, mogące wyprzedzać pojawienie się objawów związanych z poruszaniem się i wymagające odrębnego leczenia. Niektóre, coraz rzadziej stosowane leki w chorobie Parkinsona, mają działanie antycholinergiczne i mogą powodować rozszerzenie źrenic (a tym samym zamazane widzenie do napadu jaskry włącznie). Inne, nowsze leki również mogą powodować zaburzenia widzenia, a także zespół suchego oka, chociaż w mniejszym stopniu niż te starszej generacji.

Zobacz: Alfabet chorób XXI wieku – D jak Depresja

Wpływ leków psychotropowych i przeciwdepresyjnych na narząd wzroku

Na szczególną uwagę zasługują leki zawierające chloropromazynę, promazynę lub lewomepromazynę, które mogą powodować przebarwienia spojówki, rogówki i powiek, a nawet prowadzić do zaćmy (poprzez odkładanie złogów pigmentu na powierzchni torebki soczewki). Rzadko może dochodzić nawet do wystąpienia retinopatii barwnikowej przy zażywaniu tych leków. Warto wspomnieć, iż osoby leczone lekami z grupy neuroleptyków mogą być narażone na wystąpienie zespołu suchego oka.

Wpływ leków przeciwdrgawkowych na narząd wzroku

Jakkolwiek leki przeciwdrgawkowe nie kojarzą się z psychiatrią, tak bywają one – nie tak rzadko – stosowane w leczeniu zaburzeń psychicznych. Spośród dwóch leków mogących wygenerować najwięcej zaburzeń w obrębie narządu wzroku szczególną uwagę należy zwrócić na karbamazepinę. W przeciwieństwie do drugiego leku – fenytoiny – nie jest ona stosowana wyłącznie w napadach drgawkowych, lecz również w przypadku leczenia zespołu abstynencji alkoholowej, zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, czy w różnych zespołach psychoorganicznych. W literaturze znane są pojedyncze przypadki, gdzie stosowanie karbamazepiny wywołało porażenie mięśni oka, czy też wymuszone okrężne ruchy gałek ocznych.

Podsumowanie

Zażywając jakikolwiek lek, trzeba liczyć się z tym, że mogą po nim wystąpić pewne niepożądane objawy uboczne. Nie inaczej jest z lekami stosowanymi w psychiatrii. Chociaż często leki psychiatryczne są tematem tabu, to jednak duża część naszego społeczeństwa ich używa, więc problem powikłań ze strony narządu wzroku może być niedoceniony.

Od redakcji:

Artykuł przygotowany przez zespół optometrystów, odpowiedzialnych za Poradnik Optometrysty KODANO. Informacje o tematyce medycznej prezentowane w artykule mają charakter poglądowy, nie mogące zastąpić profesjonalnej porady lekarskiej. W tym celu należy udać się optometrysty lub okulisty.

źródła informacji: