Dłonie to te części ciała człowieka, które są stale narażone na kontakt ze światem zewnętrznym. Posługujemy się nimi przez cały czas, dotykamy rozmaitych przedmiotów, wymieniamy uściski dłoni z innymi ludźmi. Nie dziwi więc, że skóra rąk skolonizowana jest przez ogromną ilość bakterii – naukowcy szacują, że jest to nawet 150 gatunków! I mowa zarówno o bakteriach stale kolonizujących skórę dłoni, wchodzących w skład fizjologicznej flory bakteryjnej, ale także – o bakteriach chorobotwórczych.
Co kryje się na naszych dłoniach?
Na każdym centymetrze kwadratowym skóry może znajdować się od 40 tysięcy do nawet 5 milionów bakterii! A poza bakteriami na skórze rąk znaleźć można także wirusy i grzyby. Ogromny odsetek zakażeń pokarmowych spowodowanych przez groźne bakterie Escherichia coli O157 czy rotawirusy jest konsekwencją przenoszenia bakterii na rękach. Dane te doskonale obrazują, jak ogromne znaczenie ma odpowiednia higiena rąk, zwłaszcza podczas przygotowywania posiłków. Okazuje się jednak, że samo mycie rąk może nie wystarczyć. Warto zwrócić także uwagę na noszoną na dłoniach biżuterię.
Biżuteria na dłoniach – wróg czystych rąk?
Zasady higienicznego przygotowywania posiłków są szczegółowo określane dla osób pracujących w branży spożywczej – gastronomii oraz zakładach produkcyjnych. W księdze GHP i GMP, czyli Dobrej Praktyki Produkcyjnej oraz Dobrej Praktyki Higienicznej wskazana jest konieczność zdejmowania biżuterii z rąk podczas przygotowywania posiłków. Takie wytyczne HACCP, czyli zaawansowanego systemu kontroli wskazują na zasadność zrezygnowania z noszenia pierścionków czy bransoletek podczas przygotowywania posiłków. A zasady te warto przenieść także do życia codziennego. Dlaczego?
Podstawową zasadą, jaka przyświeca higienicznemu przygotowywaniu posiłków jest dokładne mycie rąk. Czynność ta jest jednak utrudniona, jeśli na dłoniach znajdują się pierścionki. Pod biżuterią może gromadzić się pot i zanieczyszczenia, a w wilgotnych i trudno dostępnych zakamarkach bakterie namnażają się najlepiej. W jednym z badań wykazano, iż noszenie pierścionków zmniejsza skuteczność mycia rąk nawet o kilkanaście %, sprzyjając m. in. kolonizacji skóry przez niefermentujace bakterie Gram ujemne oraz bakterie Enterobacteriaceae. Chcąc zatem dokładnie umyć i zdezynfekować dłonie, należy pozbyć się z nich biżuterii. Ale – jak się okazuje – to nie jedyny powód, dla którego dobrze jest zrezygnować z noszenia biżuterii podczas przygotowywania posiłków. Małe elementy biżuterii lub cała ozdoba mogą wpaść do posiłku – a to oznacza ryzyko nie tylko zanieczyszczenia posiłku drobnoustrojami bytującymi na skórze rąk, ale także ryzyko zadławienia, ukruszenia zęba na twardych elementach czy powstania podrażnień i uszkodzeń ścian przewodu pokarmowego.
Noszenie biżuterii na dłoniach może stanowić także zagrożenie dla osoby przygotowującej posiłek – istnieje bowiem ryzyko zahaczenia biżuterią o urządzenia kuchenne, a to sprzyja powstawaniu urazów dłoni. Podsumowując – zarówno ze względów higienicznych, jak i ze względów bezpieczeństwa, najlepiej jest przygotowywać posiłki po uprzednim pozbyciu się z rąk biżuterii.
Od redakcji:
Informacje o tematyce medycznej prezentowane w artykule mają charakter poglądowy, nie mogące zastąpić profesjonalnej porady lekarskiej. W tym celu należy udać się do lekarza internisty lub lekarza o konkretnej specjalizacji. Artykuł ma charakter informacyjny – w razie problemów ze zdrowiem nie wahaj się w podjęciu decyzji o konsultacji lekarskiej.
- [1] Higiena rąk i otoczenia Polaków – Raport marki Dettol i Centrum Zdrowia Dziecka
- [2] Fierer N. i in., The influence of sex, handedness, and washing on the diversity of hand surface bacteria – PNAS November 18, 2008 105 (46)
- [3] Fagernes M., Lingaas E., Impact of finger rings on transmission of bacteria during hand contact – Infect Control Hosp Epidemiol, 2009 May, 30(5), 427-32
