Żylaki to problem coraz większej części społeczeństwa. Współcześnie, ze względu na siedzący lub stojący tryb pracy, otyłość i brak czasu na regularną aktywność fizyczną, przewlekła niewydolność żył kończyn dolnych jest uznawana za groźną chorobę cywilizacyjną. Żylaki brzydko wyglądają i często zastanawiamy się, czy w ogóle odsłaniać nogi. Latem jest najgorzej: nie dość, że ciągle mamy opory przed pokazaniem nóg, to jeszcze większość osób nie wie, czy można je wystawiać na światło słoneczne.
Niestety, nawet połowa osób w naszym kraju może mieć problem z żylakami, które są przyczyną dyskomfortu i wielu kompleksów. Chociaż kobiety częściej borykają się z problemem żylaków kończyn dolnych, to również mężczyźni powinni zainteresować się poradą lekarską, gdy wystąpią u nich żylaki, gdyż nie jest to jedynie problem kosmetyczny.
Spis treści
Wysoka temperatura to wróg naszych żył
Żyły nie lubią ciepła. Już jako profilaktyka w walce z pojawianiem się żylaków, lekarze przestrzegają, by nie stosować długich, gorących kąpieli, nie chodzić do solarium i nie być częstym gościem w saunie. Jeśli jednak żylaki już się u nas pojawiły, to tym bardziej należy unikać wysokich temperatur, ponieważ ciepło wpływa na rozszerzanie się żył i spowalnia odpływ zalegającej w nich krwi w stronę serca. Sam fakt, że w okresie letnim temperatura powietrza jest wysoka, źle wpływa na zajęte żylakami nogi. Dodatkowe wystawianie chorych kończyn na słońce, w celu opalenia ich, dodatkowo pogłębi problem.
Jak sobie radzić z żylakami w lecie?
Aby przynieść ulgę obolałym nogom i nie dopuścić do pogłębienia się choroby w okresie upałów, warto zintensyfikować profilaktykę. Kilka razy dziennie należy polewać nogi chłodną wodą, warto stosować naprzemienne letnie i chłodne strumienie wody, kierowane na nogi z prysznica. Jeśli tylko mamy taką możliwość, raz na 2-3 godziny połóżmy się z nogami, ułożonymi powyżej linii serca, aby zalegająca krew miała ułatwiony odpływ z nóg. Zrezygnujmy z butów na wysokich obcasach – latem i tak najwygodniej chodzi się w płaskich sandałach i klapkach! Jeśli pragniemy przebywać na słońcu, koniecznie osłońmy nogi ręcznikiem, choć jeszcze lepszym rozwiązaniem jest znaleźć sobie jakieś ocienione miejsce. Latem częściej sięgamy po niezdrowe przekąski, zwłaszcza, gdy przebywamy na urlopie – warto pamiętać, że nieodpowiednia dieta oraz alkohol również powodują nasilenie problemów z żylakami.
Jak powstają żylaki?
W prawidłowych warunkach, krew z nóg przepływa w żyłach w stronę serca, z powodu różnicy ciśnień między sercem a żyłami. W dużym stopniu transport krwi z nóg jest wspomagany również przez pracę mięśni nóg, działających jak pompa i tłoczących krew do góry. Niezbędna jest także prawidłowa czynność zastawek żylnych, która zapewnia odpowiedni kierunek płynięcia krwi.
Jeśli w naczyniach żylnych (które są elastyczne i podatne na rozciągnięcie) zacznie się gromadzić krew, to zaczynają się one poszerzać i sprawiają, że zastawki żylne nie działają w pełni sprawnie. Nieszczelność jednej zastawki prowadzi do uszkodzeń kolejnych, leżących niżej. Dochodzi do cofania się krwi w żyłach, wzrostu średnicy tych naczyń i powstania żylaków kończyn dolnych na coraz dłuższym odcinku.
Jakie są objawy żylaków?
Żylaki, oprócz widocznych zmian kosmetycznych, mogą powodować uczucie zmęczenia, dyskomfortu i rozpierania, które nasilają się w czasie długiego stania i pod koniec dnia. Mogą również pojawić się obrzęki nóg w okolicy kostek, a także kurcze, pieczenie i ból nóg. Takie dolegliwości zazwyczaj ustępują po położeniu się i uniesieniu nóg.
Fakty i mity dotyczące żylaków:
- MIT – Istnieje tylko jeden rodzaj żylaków
Wyróżniamy żylaki pierwotne i wtórne. Żylaki pierwotne powstają, gdy żyły głębokie są sprawne, a wtórne są następstwem niewydolności żył głębokich kończyn dolnych. Żylaki mogą również powstawać w innych miejscach niż na nogach, ale tam występują najczęściej. - FAKT – starsze osoby częściej chorują na żylaki
Chociaż żylaki mogą wystąpić u osoby w każdym wieku, to jednak u ludzi powyżej 60 roku życia występują aż sześciokrotnie częściej niż u osób w wieku ok. 30 lat. Wiek jest więc czynnikiem ryzyka, ale nie oznacza, że każda starsza osoba będzie cierpieć na żylaki. - MIT – na żylaki chorują tylko kobiety
Tak jak było wspomniane we wstępie – mężczyźni również chorują na żylaki kończyn dolnych, chociaż około 3 razy rzadziej niż kobiety. - FAKT – żylaki to choroba, którą można odziedziczyć
Istnieje duże prawdopodobieństwo, że jeśli Twoi rodzice lub dziadkowie chorowali na żylaki, to u Ciebie również mogą się one rozwinąć. Jednak to nie jest jedyna przyczyna żylaków. Są nimi również nadwaga i otyłość, ciąża, brak ruchu, urazy nóg, zapalenie żył i wiele innych. - MIT – u wszystkich żylaki są bardzo widoczne
Nie u wszystkich żylaki będą widoczne. Spowodowane jest to np. grubą warstwą tkanki tłuszczowej. Jednak u tych osób mogą wystąpić typowe objawy żylaków, jak obrzęki, zmęczone i obolałe nogi. - FAKT – zdrowy styl życia zapobiega żylakom
Dużo ruchu, prawidłowa masa ciała i unikanie długiego stania lub siedzenia (tym bardziej w szpilkach) może zapobiec lub spowolnić rozwój żylaków kończyn dolnych. - MIT – żylaki to problem tylko estetyczny
Niestety żylaki to nie tylko błahy problem kosmetyczny. W przebiegu tej choroby może dojść do zapalenia zakrzepowego żylaków, krwawień, przewlekłego zapalenia skóry i tkanki podskórnej a nawet owrzodzeń. Jeśli żylaki powstały wtórnie do zakrzepicy żył głębokich to może to prowadzić również do zatorowości płucnej, która jest bardzo niebezpieczna. - MIT – leczenie chirurgiczne to jedyna opcja leczenia żylaków
Leczenie chirurgiczne jest wskazane, gdy żylaki wywołują objawy. Istnieje wiele metod leczenia zabiegowego (np. skleroterapia, operacja klasyczna, laserowa, kriochirurgia, wewnątrznaczyniowa obliteracja). Jednak istnieje również leczenie zachowawcze (czyli głównie zdrowy styl życia, pończochy uciskowe), które polecane jest u osób, u których żylaki są niewielkie, nie powodują objawów lub gdy operacja jest przeciwwskazana. - MIT – żylaki można wyleczyć
Ponieważ leczenie chirurgiczne żylaków nie usuwa przyczyny choroby (niewydolności zastawek żylnych) tylko jej następstwa, to nawet po prawidłowo wykonanym zabiegu żylaki mogą pojawić się ponownie.
Żylaki kończyn dolnych to problem, dotyczący wiele osób. Ważne jest, aby nie bagatelizować tej przypadłości i skutecznie ją leczyć, zanim pojawią się powikłania.
Źródła informacji:
-
- Bstquarterly.com
- FirstMedCenters.com
- Noszczyk W., Chirurgia Repetytorium, Warszawa 2009, PZWL, s. 590-593
Od redakcji:
Informacje o tematyce medycznej prezentowane w artykule mają charakter poglądowy, nie mogące zastąpić profesjonalnej porady lekarskiej. W tym celu należy udać się do lekarza internisty lub lekarza o konkretnej specjalizacji. Artykuł ma charakter informacyjny – w razie problemów ze zdrowiem nie wahaj się w podjęciu decyzji o konsultacji lekarskiej.