Otyłość jest przewlekłą chorobą, która polega na patologicznym gromadzeniu się w organizmie tkanki tłuszczowej. Głównym objawem choroby jest zwiększona masa ciała, a konkretyzując to stan, w którym tkanka tłuszczowa stanowi ponad 20% masy ciała w przypadku mężczyzn i ponad 25% u kobiet.
Główną przyczynę otyłości stanowi zaburzenie proporcji w zakresie podaży i wykorzystania energii. Mianowicie nadmierna podaż energetyczna w stosunku do wykorzystania energii, powoduje chorobliwe odkładanie się tkanki tłuszczowej. Choroba nie jest powodowana wyłącznie poprzez przyjmowanie nadmiernej ilości pokarmów, przy niedostatecznej ilości ruchu. Niejednokrotnie wynika ona również z zaburzeń hormonalnych lub natury psychicznej.
Niebagatelną rolę w jej powstawaniu odgrywają także:
– czynniki genetyczne, czyli występująca w rodzinie tendencja do tycia,
– czynniki biologiczne, dotyczące, np. uszkodzenia podwzgórza,
– czynniki farmakologiczne, czyli zażywanie leków, które w niektórych przypadkach prowadzą do otyłości, np. leków przeciwdepresyjnych.
Otyłość – rozpoznanie choroby
Określenie stanu zdrowia pacjenta w zakresie otyłości nie polega wyłącznie na ocenie jego wyglądu zewnętrznego. Taka metoda nie jest wystarczająca w celu postawienia diagnozy. Należy umiejętnie odróżnić stan przewlekły, chorobowy od stanu przejściowego. Zatem masa ciała nie jest jedynym symptomem otyłości, a rozpoznanie odbywa się głównie poprzez obliczenie wskaźnika BMI – gdy przekracza on 30 kg/m2 to wówczas można twierdzić, że mamy do czynienia z otyłością. Często przeprowadza się również badania, takie jak: badanie bioimpedancji elektrycznej, rezonans magnetyczny, DXA oraz USG. Z kolei przy użyciu wskaźnika WHR można wskazać na typ otyłości: androidalny bądź gynoidalny.
Otyłość nie tylko wpływa negatywnie na jakość życia pacjenta, ale także powoduje zwiększenie ryzyka zachorowania na choroby układu krążenia, stawów, nowotwory oraz cukrzycę typu 2. Stąd też wykonuje się podstawowe badania w tym zakresie.
Leczenie otyłości
Pacjent powinien niezwłocznie zwrócić się do specjalisty, w pierwszej kolejności jest nim dietetyk. W przypadku konieczności wykonania zabiegu operacyjnego, np. pomniejszanie żołądka, wówczas leczeniem zajmuje się chirurg. Priorytetem w walce z chorobą jest dążenie do redukcji masy ciała oraz utrzymywanie jej na prawidłowym poziomie. Realizacja tego celu odbywa się poprzez stosowanie diety, metod behawioralnych, farmakoterapii, a ostatecznie poprzez wykonanie operacji bariatrycznej.