choroba dwubiegunowa

Dwa oblicza jednej choroby, czyli o chorobie afektywnej dwubiegunowej słów kilka

Zaburzenia afektywne dwubiegunowe zwane inaczej chorobą afektywną dwubiegunową (ChAD) są drugą co do częstości przyczyną niezdolności do pracy z powodów psychiatrycznych. Jak widać, problem więc nie jest ani błahy, ani nie dotyczy tylko jednostek. Z tego powodu warto zapoznać się z podstawowymi informacjami na temat tej choroby i jej objawów.

Co to jest choroba afektywna dwubiegunowa?

Choroba ta należy do grupy schorzeń psychiatrycznych. Cechą charakterystyczną w jej przebiegu jest występowanie epizodów depresji naprzemiennie z epizodami manii/hipomanii lub występowanie epizodów mieszanych. U chorych ok. 70% stanowią epizody depresyjne. Oczywiście w naturalnym przebiegu występują okresy remisji, kiedy to u chorych nie występują żadne objawy albo ich nasilenie jest bardzo niewielkie. Choroba ta często rozpoczyna się w młodym wieku – przed 35 r.ż. i dotyczy tak samo często kobiet, jak i mężczyzn.

Choroba afektywna dwubiegunowa – Objawy

Jak łatwo się domyślić – objawy będą zależały od tego, jaki epizod wystąpi u pacjenta lub pacjentki. Warto podkreślić, iż do rozpoznania choroby afektywnej dwubiegunowej konieczne jest wystąpienie w przeszłości co najmniej jednego epizodu depresji, manii lub hipomanii i w chwili obecnej drugiego lub kolejnego epizodu. Należy przy tym zaznaczyć, iż co najmniej jedno z tych zaburzeń musi mieć charakter epizodu manii lub hipomanii (inaczej jest to depresja). Jeśli natomiast zostaną rozpoznane np. 3 epizody depresji, to wtedy prawidłowym rozpoznaniem jest depresja nawracająca.

Kiedy mamy do czynienia z manią?

Pacjenci podczas epizodu manii są bardzo pobudzeni, mają w sobie bardzo dużo energii. Jednocześnie większość z nich staje się bardzo pewna siebie, a wręcz „nieznosząca sprzeciwu”. Takie osoby mogą być bardzo rozkojarzone i drażliwe, a czasem wręcz agresywne. Niemniej jednak osoby w manii potrafią działać w sposób zorganizowany i efektowny – czego efektem może być np. zaciąganie kredytów w bankach czy hazard. W manii pacjenci mogą wykazywać zaburzenia o charakterze urojeń wielkościowych, co oznacza, że mogą być oni przekonani o posiadaniu niezwykłych zdolności, właściwości, czy umiejętności (np. są wtedy królami Polski, mają specjalną łączność z Bogiem itp.).

Kiedy mamy do czynienia z hipomanią?

Ten stan jest zdecydowanie rzadziej rozpoznawany, gdyż objawy są zdecydowanie mniej nasilone niż w manii i trwają krócej. Z tego powodu pacjenci w hipomanii często nie zgłaszają się do lekarzy.

Kiedy mamy do czynienia z depresją?

Objawy epizodu depresyjnego są praktycznie takie same jak depresji – te zostały opisane w artykule D jak depresja. Istnieje jednak kilka cech wyróżniających epizod depresyjny w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej, a należą do nich:

  • Częste nawroty,
  • Drażliwość,
  • Poważne próby samobójcze,
  • Nadmierna senność,
  • Młody wiek wystąpienia pierwszego epizodu,
  • Szybkie narastanie z następowym szybkim ustępowaniem objawów.
Zobacz:  Zmagasz się z nietolerancją laktozy? A może to inna choroba?

Jedna choroba, czy wiele zaburzeń?

Chociaż przyjęło się mówić o zaburzeniach afektywnych dwubiegunowych jako o jednostce chorobowej, to warto nadmienić, iż w praktyce lekarskiej wyróżnia się kilka jej typów. Z tego powodu trudno jest wyznaczyć standardowy przebieg choroby. Niemniej jednak można pokusić się o stwierdzenie, że to choroba afektywna dwubiegunowa typu I jest jednostką najbardziej „klasyczną”. To właśnie w jej przebiegu występują epizody depresji oraz manii. Przebieg tego rodzaju choroby jest zazwyczaj dość ciężki, a nasilenia obydwóch biegunów duże. Mania może trwać od 2 tygodni do 5 miesięcy, a depresja 4-9 miesięcy. Choroba afektywna dwubiegunowa typu II charakteryzuje się z kolei występowaniem epizodów depresji wraz z epizodami hipomanii. Oznacza to, że epizody depresji mogą być naprawdę ciężkie, jednak epizody maniakalne w tym typie zawsze są łagodne i trwają stosunkowo krótko – do 3 tygodni. Typ II częściej dotyka kobiety. Poza takim klasycznym podziałem choroby wyróżnia się również postacie z szybką lub bardzo szybką zmianą faz. Obie charakteryzują się zdecydowanie krótszymi okresami epizodów manii i depresji oraz prawie niezauważalnymi okresami remisji.

Leczenie choroby afektywnej dwubiegunowej

Leczenie jest w bardzo dużym stopniu zależne od tego, w jakiej fazie znajduje się pacjent, a podstawową formą terapii jest farmakoterapia. Bardzo ważne jest, aby lekarz wdrożył ją jak najszybciej po rozpoznaniu choroby. W okresach remisji bardzo często również należy przyjmować leki. Są to tzw. stabilizatory nastroju, do których należy m.in. lit i kwas walproinowy. Leki te wydłużają okresy remisji. Niewątpliwie bardzo ważne w terapii są również psychoedukacja i psychoterapia. Ta pierwsza ma na celu uświadomienie pacjenta co do charakteru jego choroby i jej przebiegu, a także wytłumaczenie konieczności stosowania leków. Psychoterapia prowadzona w sposób skuteczny i rzetelny może być również bardzo pomocna – najlepiej w połączeniu z lekami.

Relatywnie nową formą wspierania leczenia podczas epizodów depresyjnych w chorobie afektywnej dwubiegunowej jest tzw. fototerapia jasnym światłem (ang. Bright Light Therapy) [3]. Choć metoda ta znana jest przede wszystkim z leczenia depresji sezonowej (ang. Seasonal Affective Disorder) oraz jej lżejszej odmiany tj. jesiennej chandry to znalazła ona zastosowanie również w ChAD. Ze względu na ograniczony wybór leków podczas epizodów depresyjnych (ryzyko polekowej zmiany fazy choroby) włączanie fototerapii do leczenia staje się coraz bardziej popularne. Również wyniki prowadzonych badań w tym obszarze są obiecujące. Już w 2017 roku podczas sześciotygodniowego badania pod przewodnictwem dr Dorothy Sit [4] odnotowano remisję wśród 68% badanych pacjentów. Podczas badania nie wystąpiła zmiana fazy, a poprawie uległa również jakość snu pacjentów.


Od redakcji:

Informacje o tematyce medycznej prezentowane w artykule mają charakter poglądowy, nie mogące zastąpić profesjonalnej porady lekarskiej. W tym celu należy udać się do lekarza internisty lub lekarza o konkretnej specjalizacji. Artykuł ma charakter informacyjny – w razie problemów ze zdrowiem nie wahaj się w podjęciu decyzji o konsultacji lekarskiej.

źródła informacji:


Was This Post Helpful:

0 votes, 0 avg. rating

Zostaw komentarz